وارد شوید
ثبت نام کنید
گرمابههای همگانی از نگرش ساختاری، بیشتر دارای درِ ورودیِ پیچداری بودند که به رختکن میرسید. در گوشهای از رختکن، جایگاه صندوقدار گرمابه قرار داشت. این رختکن به اتاقی راه مییافت که آن را «اتاق سرد» یا «سرای نخست» مینامیدند و دارای حوضهای آب و هوای گرمی بود که از طریق لولههای سفالی کار گذاشته شده در دیوار سالن (اتاق دوم) از گرمخانه میآمد. این اتاق به اتاق دیگری به نام بیتالحراره یا حجرهٔ داغ وصل میشد. این اتاق دارای حوضی پُر از آب گرم بود و دمای آن حداکثر میزانی بود که بدن انسان توان تحمل آن را میتوانست داشتهباشد. کف این اتاقها تماماً از سنگ مرمر پوشیده میشد تا نظافت آن به آسانی صورت پذیرد.
سقف اتاقهای گرمابه گنبدیشکل و دارای نورگیرهایی بود که بهوسیلهٔ دریچههایی شیشهای بسته میشدند تا بدین ترتیب فقط نور آفتاب به داخل گرمابه بتابد و از ورود هوای سرد جلوگیری و گرمابه بهصورت طبیعی روشن شود. معمولاً در ساختِ گرمابهها از آجر، سنگ و مرمر استفاده میکردند، زیرا این مواد بهخوبی در مقابل آب مقاومت میکنند. در پشت گرمابه گرمخانهای وجود داشت که آب را در دیگهای بزرگ مسی به جوش میآورد. آب جوش و بخار از گرمخانه و از طریق شبکهای از لولههای سفالی به قسمتهای مختلفِ حمام توزیع میشد. این گرمخانه معمولاً دارای یک درِ پشتی بود که از طریق آن سوختِ موردنیاز گرمخانه به آن میرسید.
دو بخش کوچک و بزرگ گرمابه بهترتیب شامل قسمتهایی همچون جلوخان، سردرِ ورودی، هشتی، راهروهای ارتباطی، سربینه، میاندر، گرمخانه، خزینه، صفّه شاه نشین، اتاق نظافت، تون، گربهرو (چپیله)، دستک، برفانداز، جامخانه و چاهخانه است. البته دو فضای اصلی در گرمابههای قدیمی بهترتیب سربینه و گرمخانه است.
رختکن یا محل جشنها و حنابندانها
فضای اولِ گرمابه، رختکن و جای آماده شدن برای استحمام یا خروج از گرمابه بودهاست. مهمترین و زیباترین فضای گرمابه است؛ فضایی وسیع و پُر تزیین با گنبدی بزرگ و حوضی در میان. در اطراف فضای میانی، سکوهایی برای استراحت مراجعین تعبیه شده که برای ورود به آنها، باید از چند پله بالا میرفتند و پاها را قبل از ورود، در حوضهای روی سکوها میشستند. بیشترین تزیینات گرمابه، همیشه در رختکن یا بینه است. کفِ بینه و غرفههای اطراف آن معمولاً سنگی است. در این بخش، مراسم جشن حنابندان برای داماد و برای عروس در گرمابهٔ زنانه برگزار میشد. برای مراسم حنابندان معمولاً گرمابه را اختصاصی میکردند. جشن حنابندان با رقص و آواز و شعرخوانی همراه بود. داماد حمام میرفت و طی مراسمی،دلاک او را شستوشو میداد و در پایان در رختکن، همراه با مراسمی، لباس دامادی بر او میپوشیدند و بعد از مراسم، شعر و ترانه و رقص انجام میشد.
گرابه خانه
گرمخانه: در گرمابه، محل اصلی شستشو و جای مشتومال که خزینه از ملحقات آن است. گرمخانه، محل شستشو و تطهیر بدن است. گرمخانه اغلب فضایی سادهتر از بینه است که گوشههایی برای نشستن و شستوشو دارد. خزینهٔ آب گرم و حوض آب سرد و فضاهایی خصوصیتر برای شستوشو در مجاورت گرمخانه قرار دارد.
روشنایی گرمخانه از نورگیرهای سقفی تأمین میشود. نورگیرهایی با شیشههای عدسیمانند وجود دارد تا نور کافی وارد گرمابه شده و داخل گرمابه دیده نشود.
ورودیِ حمام و نیز فضای بینِ بینه و گرمخانه را ـ که «میاندر» نامیده میشود ـ بهنوعی با پیچوخم بسیار طراحی میکردند که جلو تبادل مستقیم حرارت و نم را بگیرد و هوای بیرونِ گرمابه به بینه و هوای بینه به گرمخانه و بالعکس به سهولت منتقل نشود. کل حمام را برای حفظ گرمای درونیِ آن، معمولاً پایینتر از سطح زمین و درون خاک میساختهاند.
گرمابه جشن آباد
گرمابه صداقت درگز در حال حاضر فعال است
دریاچه گرمابه کمپانی
گرمابه کمپانی
گرمابه نوخندان حقیقی
گرمابه خیابان نوخندان که تبدیل شده به نانوایی
گرمابه صارم خیابان امام
گرمابه آریا خ پیرزاده
گرمابه ممتاز نبشه خیابان رضوان
گرمابه ارباب
گرمابه نور انتهای خیابان امام
منبع: http://dargazonline.com/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C/2072